Η Πρωτοβουλία 1821-2021 συγκροτήθηκε εν όψει της επετείου των 200 ετών από την έναρξη της Ελληνικής Επανάστασης και είναι το αποτέλεσμα της συστηματικής συνεργασίας κοινωφελών, πολιτιστικών και επιστημονικών ιδρυμάτων της χώρας και της Εθνικής Τράπεζας.

Οι φορείς που συμμετέχουν στην Πρωτοβουλία είναι: Εθνική Τράπεζα, Ίδρυμα Μαριάννα Β. Βαρδινογιάννη, Ίδρυμα Ευγενίδου, Ίδρυμα Εικαστικών Τεχνών & Μουσικής Β. & Μ. Θεοχαράκη, Ίδρυμα Καπετάν Βασίλη & Κάρμεν Κωνσταντακόπουλου, Ίδρυμα Ιωάννου Φ. Κωστοπούλου,  Κοινωφελές Ίδρυμα Κοινωνικού & Πολιτιστικού Έργου (ΚΙΚΠΕ), Ίδρυμα Λαμπράκη, Κοινωφελές Ίδρυμα Αθανασίου Κ. Λασκαρίδη, Ίδρυμα Αικατερίνης Λασκαρίδη,  Κοινωφελές Ίδρυμα Ιωάννη Σ. Λάτση, Ίδρυμα Α. Γ. Λεβέντη, Ίδρυμα Μποδοσάκη, Ίδρυμα Παιδείας & Ευρωπαϊκού Πολιτισμού, Κοινωφελές Ίδρυμα Μιχαήλ Ν. Στασινόπουλος – ΒΙΟΧΑΛΚΟ, Ίδρυμα Ωνάση.

Στόχος της Πρωτοβουλίας είναι να αναδείξει τον τρόπο με τον οποίο η επέτειος των 200 ετών από την Επανάσταση μπορεί να αποτελέσει αφορμή εθνικού αναστοχασμού, με βάση το αξίωμα ότι η Ιστορία θα πρέπει να αποτελεί πηγή γνώσης και έμπνευσης για το μέλλον. Με αυτό το πνεύμα, από το 2018 ξεκίνησε ο σχεδιασμός και η προετοιμασία μιας σειράς δράσεων και εκδηλώσεων, στην Ελλάδα και το εξωτερικό, για την τριετία 2020-2022.
Στην Ελλάδα, σε συνεργασία με επιστημονικούς, ερευνητικούς, πανεπιστημιακούς και πολιτιστικούς φορείς, διοργανώνονται συνέδρια, εκθέσεις και μουσικές εκδηλώσεις, καθώς επίσης θα υποστηριχθούν εκπαιδευτικά – ερευνητικά προγράμματα και υποτροφίες.
Στο εξωτερικό, σε χώρες που συνέδραμαν την Ελληνική Επανάσταση (Γαλλία, Ελβετία, Μ. Βρετανία, Ιταλία, Γερμανία), επιστημονικοί, πανεπιστημιακοί και πολιτιστικοί φορείς προγραμματίζουν, σε συνεργασία με την Πρωτοβουλία, ποικίλλες δράσεις όπως συναυλίες, συνέδρια, εκθέσεις, κ.ά.
Κάθε Ίδρυμα ξεχωριστά και η Εθνική Τράπεζα, διατηρεί τη φυσιογνωμία, την αυτονομία και τους στόχους του, διοργανώνοντας και στηρίζοντας δράσεις τις οποίες έχει επιλέξει ή εμπνευστεί, μέσα σε ένα πλαίσιο συναίνεσης και συνεργασίας, θέτοντας έτσι ένα παράδειγμα διαλόγου και ενότητας το οποίο κατά την κοινή τους πεποίθηση χρειάζεται να αναδειχθεί στην Ελλάδα και στο εξωτερικό.