Το Ίδρυμα “Καπετάν Βασίλη και Κάρμεν Κωνσταντακόπουλου” σε συνεργασία με την Αμερικανική Γεωργική σχολή και την υποστήριξη του Δήμου Καλαμάτας, του ΤΕΙ Πελοποννήσου και του Κέντρου Επαγγελματικής Κατάρτισης ΕΤΑΠ Πελοποννήσου & Ιονίων νήσων, το 2016 σχεδίασαν το Κέντρο Αγροδιατροφικής Επιχειρηματικότητας στη Μεσσηνία (ΚΑΕΜ).
Σκοπός του Κέντρου
Ο σκοπός του ΚAEM είναι η δημιουργία ενός επιχειρηματικού περιβάλλοντος με ευκαιρίες χρηματοδότησης, ανάπτυξης δεξιοτήτων και επιχειρηματικής παιδείας ατόμων που επιζητούν να αναπτύξουν βιώσιμη επιχειρηματικότητα μέσα από την ορθή διαχείριση των φυσικών πόρων για την ισόρροπη ανάπτυξη της αγροτικής οικονομίας της περιοχής.
Στόχοι του Κέντρου
Βασικοί στόχοι του Κέντρου είναι η εκμάθηση της “Τέχνης του Επιχειρείν”, η ενίσχυση της εξωστρέφειας και η ανάπτυξη συνεργασιών με επιχειρήσεις του αγροδιατροφικού τομέα μέσα από δράσεις που αφορούν στην:
- Ανάπτυξη βιωματικών σεμιναρίων σε θεματικές ενότητες του αγροδιατροφικού τομέα
- Ανάπτυξη επιχειρηματικής σκέψης και συμβουλευτικών υπηρεσιών
- Έναρξη επιχειρηματικών δράσεων και παρακολούθησης της εξέλιξής τους
- Ανάπτυξη Προγράμματος Ευφυούς Γεωργίας
- Ομαδοποίηση και διασύνδεση για την εξωστρέφεια των παραγωγών και προϊόντων σε συνεργασία με άλλους σχετικούς φορείς.
Για την επίτευξη του σκοπού και στόχων του, το Αγροδιατροφικής Επιχειρηματικότητας στη Μεσσηνίας προσφέρει βιωματικά εκπαιδευτικά προγράμματα για την ανάπτυξη της επιχειρηματικής παιδείας, την ανάδειξη επιχειρηματικών ιδεών και τη βελτίωση δεξιοτήτων που σχετίζονται με την παραγωγή.
Βελτίωση Ανταγωνιστικότητας του Αγροτικού τομέα
Δράση 1 / Εκπαιδευτικά Σεμινάρια
Συνεχίζονται τα βιωματικά εκπαιδευτικά προγράμματα του Κέντρου Αγροδιατροφικής Επιχειρηματικότητας Μεσσηνίας, τα οποία στοχεύουν στην ανάπτυξη της επιχειρηματικής παιδείας, την ανάδειξη επιχειρηματικών ιδεών και τη βελτίωση δεξιοτήτων που σχετίζονται με την παραγωγή. Συνολικά, υλοποιήθηκαν 7 σεμινάρια και θεματικά εργαστήρια, τα οποία παρακολούθησαν περισσότεροι από 150 εκπαιδευόμενοι.
Δράση 2 / Ανάπτυξη Προγράμματος Ευφυούς Γεωργίας
Συνεχίζεται το πρόγραμμα ευφυούς γεωργίας που εστιάζει στην πράσινη και ψηφιακή μετάβαση, σύμφωνα με τις κατευθύνσεις της νέας Κοινής Αγροτικής Πολιτικής (ΚΑΠ) 2023-2027. Στο πρόγραμμα συμμετέχουν μέλη της ομάδας ελαιοπαραγωγών «Νηλέας» από τη Χώρα Μεσσηνίας, καθώς και από την Ένωση Αγροτικών Συνεταιρισμών Μεσσηνίας, οι οποίοι καλλιεργούν κυρίως την ποικιλία Κορωνέικη και την τοπική Μαυροελιά. Με τη χρήση προηγμένων συστημάτων, τα οποία περιλαμβάνουν κεραία (gateway) τεχνολογίας Lora IoT, οι παραγωγοί έχουν τη δυνατότητα να παρακολουθούν από απόσταση τις περιβαλλοντικές συνθήκες στα αγροτεμάχιά τους, καθώς και τη θερμοκρασία και υγρασία εδάφους και αέρος. Με τον τρόπο αυτό, μπορούν να επεμβαίνουν εγκαίρως και με στοχευμένες κινήσεις, για τη βελτίωση της παραγωγής τους. Το πρόγραμμα καλύπτει μία έκταση 330 στρεμμάτων.
Παράλληλα, υλοποιούνται στοχευμένες δράσεις του συνεργατικού σχηματισμού καινοτομίας InoFA (Internet of Food Alliance), ο οποίος έχει ως στόχο να δημιουργήσει συνέργειες με αντίστοιχα clusters στην Ελλάδα και την Ευρώπη και να υποστηρίξει τους παραγωγούς του αγροδιατροφικού τομέα με εξειδικευμένες υπηρεσίες.
Δράση 3 / Γεωπονικές Συναντήσεις
Στόχος της δράσης «Γεωπονικές Συναντήσεις», η οποία ξεκίνησε το 2014, είναι η έγκυρη ενημέρωση των αγροτών και των μεταποιητών αγροτικών προϊόντων, καθώς και άλλων επαγγελματιών του αγροδιατροφικού τομέα με περιορισμένη πρόσβαση στη γεωπονική πληροφορία. Οι συναντήσεις αυτές εντάσσονται σε ένα κύκλο ανοιχτών παρουσιάσεων σε αμιγώς αγροτικές και απομακρυσμένες περιοχές, όπου προσκεκλημένοι ειδικοί επιστήμονες αναπτύσσουν εν συντομία συγκεκριμένα πρακτικά θέματα, όπως οι ασθένειες της ελιάς, η προστασία της παραγωγής και η βελτίωση της ποιότητας. Κατά τη διάρκεια του 2022 πραγματοποιήθηκαν 2 συναντήσεις στην Αρχαία Ολυμπία όπου πήραν μέρος 55 παραγωγοί.
Δράση 4 / Πρακτικές Ελαιοκομίας
Το Ίδρυμα υποστηρίζει την προετοιμασία των παραγωγών για την νέα ΚΑΠ και την εναρμόνισή τους με τις απαιτήσεις της αγοράς για φιλικές προς το περιβάλλον μεθόδους παραγωγής. Συγκεκριμένα, ανάλογα με τις ανάγκες, προσφέρθηκαν βιωματικές εκπαιδεύσεις σε θέματα βελτίωσης της παραγωγής και καλών πρακτικών καλλιέργειας, όπως ενίσχυση εδάφους, κομποστοποίηση, βιολογική καλλιέργεια, χλωρή λίπανση, ενίσχυση της βιοποικιλότητας κ.ά. Παράλληλα, πραγματοποιήθηκαν ενημερώσεις για την αντιμετώπιση ασθενειών και επιδημιών.
Δράση 5 / Γεωργική Συμβουλευτική
Το 2022, εφαρμόστηκαν πιλοτικές δράσεις μεταφοράς καινοτόμων πρακτικών ελαιοκαλλιέργειας σε πέντε παραγωγούς της Μεσσηνίας και σε συνολική έκταση 140 στρεμμάτων. Οι δράσεις αυτές αφορούν τη θρέψη των φυτών, την αντοχή των ελαιόδεντρων σε στρεσογόνους παράγοντες και τη γονιμότητα του εδάφους. Παράλληλα, γίνεται αξιοποίηση εφαρμογών αμινοξέων με διαφυλλικές εφαρμογές, ωφέλιμων μικροοργανισμών στο έδαφος και κομπόστ από ελαιοκλαδέματα.
Βιώσιμη Διαχείριση Φυσικών Πόρων
Δράση 1 / Ανασυγκρότηση Βόρειας Εύβοιας
Κατά το 2022, ολοκληρώθηκε η μελέτη αγροδιατροφής του Προγράμματος Ανασυγκρότησης της Βόρειας Εύβοιας μετά τις καταστροφικές πυρκαγιές του 2021. Η μελέτη, η οποία αποτελεί μέρος του συνολικού προγράμματος ανασυγκρότησης «Εύβοια Μετά», στηρίχθηκε σε τρεις πυλώνες—ανθρώπινο δυναμικό, υποδομές, οργάνωση/συνέργειες—ώστε να σχεδιαστούν ανάλογα οι υποστηρικτικές δράσεις. Σημείο εκκίνησης της μελέτης αποτέλεσε η καταγραφή της υφιστάμενης κατάστασης όσον αφορά τη συμμετοχή του πρωτογενούς και δευτερογενούς τομέα στη συνολική Ακαθάριστη Προστιθέμενη Αξία (ΑΠΑ) της Εύβοιας. Ακολούθησε ανάλυση SWOT, όπου έγινε προσπάθεια αποτύπωσης όλων των δυνατών σημείων και των αδυναμιών των επιμέρους κλάδων της αγροδιατροφής, ενώ ταυτόχρονα εντοπίστηκαν οι ευκαιρίες που πρέπει να αξιοποιηθούν για την περαιτέρω ενδυνάμωση του τομέα, καθώς και οι απειλές που πρέπει να αντιμετωπιστούν. Τέλος, οριστικοποιήθηκε η στρατηγική με βασικούς στόχους την ενίσχυση των παραγωγών, τη στήριξη της αλυσίδας εφοδιασμού και την ενδυνάμωση της σχέσης των καταναλωτών με τα προϊόντα της Β. Εύβοιας. Ως αποτέλεσμα, έχουν προταθεί δράσεις που αφενός δίνουν αναπτυξιακή προοπτική στην περιοχή, αφετέρου αποτελούν πρότυπο για κάθε περιοχή που χρειάζεται άμεση ενίσχυση ενός τομέα. Οι δράσεις αυτές, οι οποίες χαρακτηρίζονται ως έργα-φωτοδότες και υλοποιούνται ήδη, αφορούν την εγκατάσταση συστήματος ευφυούς γεωργίας στον συνεταιρισμό των Ροβιών, την ίδρυση πρότυπου δημόσιου δασικού μελισσοκομείου, καθώς και την έκθεση ευβοϊκών προϊόντων στο μετρό της Αθήνας. Παράλληλα, προτάθηκε μια σειρά από μεσοπρόθεσμες και μακροπρόθεσμες δράσεις, οι οποίες έχουν ενταχθεί στον ευρύτερο αναπτυξιακό σχεδιασμό για τη Βόρεια Εύβοια, των οποίων η υλοποίηση έχει ήδη δρομολογηθεί. Στις δράσεις αυτές περιλαμβάνεται η δημιουργία ενεργειακής κοινότητας, η ίδρυση μελισσοκομικής σχολής κ.ά.
Δράση 2 / Αγροτικά Ερευνητικά Προγράμματα
Σε συνεργασία με το Πανεπιστήμιο Πελοποννήσου και την ομάδα παραγωγών «Νηλέας», πραγματοποιήθηκαν πειραματικές καλλιέργειες της τοπικής ποικιλίας ντομάτας «Χοντροκατσαρή». Στόχος του προγράμματος είναι ανάδειξη και εμπορική αξιοποίηση της ποικιλίας από τοπικά εστιατόρια και ξενοδοχειακές μονάδες.
Υποστήριξη Ανθρώπινων Πόρων
Δράση 1 / Πλατφόρμα για την ελληνική επιστημονική βιβλιογραφία
Το Ίδρυμα υποστήριξε την πρωτοβουλία του Πανεπιστημίου Πελοποννήσου με σκοπό τη δημιουργία της πρώτης ελληνικής πλατφόρμας ανοιχτής πρόσβασης επιστημονικών εργασιών. Η πλατφόρμα ολοκληρώθηκε και πλέον φιλοξενεί επιστημονικές εργασίες των ελληνικών συνεδρίων που αφορούν τις γεωπονικές επιστήμες.
Δράση 2 / Πρόγραμμα διασύνδεσης φοιτητών με την κοινωνία και την αγορά
To Ίδρυμα στήριξε δράσεις του διαδικτυακού προγράμματος επιχειρηματικότητας και καινοτομίας «MQndspace UnQversQty». Στόχος είναι η ανάπτυξη ιδεών σε ένα ακαδημαϊκό περιβάλλον με σκοπό τη σύνδεση με την κοινωνία. Μεταξύ των δράσεων που πραγματοποιήθηκαν το 2022 περιλαμβάνεται το εκπαιδευτικό πρόγραμμα καλλιέργειας επιχειρηματικών και οριζόντιων δεξιοτήτων «UpskQllQng» με θεματικές που αφορούν την επιχειρηματικότητα στην Καλαμάτα, την αειφορία στη γεωργία, και τις προκλήσεις της ελληνικής τουριστικής αγοράς. Συνολικά στις δράσεις πήραν μέρος 74 φοιτητές και φοιτήτριες.
Ενίσχυση της Εξωστρέφειας και Παρουσίας στις Αγορές
Δράση 1 / Πανελλήνιο Φεστιβάλ Ελαιολάδου και Επιτραπέζιας Ελιάς Καλαμών
Το Ίδρυμα υποστήριξε τη διεξαγωγή του 8ου Πανελλήνιου Φεστιβάλ Ελαιολάδου και Επιτραπέζιας Ελιάς, το οποίο διοργανώθηκε στην Καλαμάτα από τον Αγροτικό Συνεταιρισμό Καλαμάτας με τη συνεργασία των Δήμων Καλαμάτας και Πύλου-Νέστορος. Το Φεστιβάλ, το οποίο φιλοξένησε σημαντικές ομιλίες για το παρόν και το μέλλον της αγροτικής παραγωγής, συμβάλλει ουσιαστικά στην επιμόρφωση και δικτύωση των επαγγελματιών του κλάδου της ελαιοκομίας.
Δράση 2 / Διεθνής Διαγωνισμός Ελαιολάδου «Athena»
Το Ίδρυμα ήταν ένας από τους υποστηρικτές του 7ου διεθνούς διαγωνισμού ελαιολάδου «Athena», ο οποίος διεξήχθη από 7 έως 9 Απριλίου 2022 στη Σητεία Κρήτης υπό την αιγίδα του Υπουργείου Ναυτιλίας και Νησιωτικής Πολιτικής. Η μεγάλη συμμετοχή ελαιολάδων απ’ όλο τον κόσμο επιβεβαίωσε το κύρος του διαγωνισμού και τη θέση της Ελλάδας ως σημαντικής έδρας αξιολόγησης ενός εμβληματικού για την πατρίδα μας προϊόντος.